File vector là gì? Ưu nhược điểm, ứng dụng của file vector

File vector hay ảnh vector là tệp hình ảnh được tạo bằng cách sử dụng các công thức toán học như đường cong, điểm, đa giác và các yếu tố hình học khác để biểu diễn tọa độ trong mặt phẳng 2 chiều của hình ảnh. 

So với tệp hình ảnh raster (bitmap), tệp vector không dựa trên các pixel riêng lẻ, mà thay vào đó, nó lưu trữ thông tin về các yếu tố hình học, màu sắc và các thuộc tính khác của các đối tượng trong hình ảnh. Điều này cho phép tệp vector có khả năng co dãn và phóng to mà không bị mất chất lượng, do không phụ thuộc vào độ phân giải như tệp raster.

File vector có nhiều ưu điểm so với tệp hình ảnh raster, nhưng cũng có một số hạn chế. Sau đây là những ưu nhược điểm của file vector:

File vector có những ưu điểm như sau:

• Khả năng co dãn và phóng to: Tệp vector không bị giới hạn bởi độ phân giải và có thể được co dãn và phóng to mà không làm mất chất lượng. Điều này rất hữu ích khi cần in ấn hoặc sử dụng hình ảnh trên nhiều kích thước khác nhau.
• Kích thước tệp nhỏ: Tệp vector thường có kích thước nhỏ hơn so với tệp hình ảnh raster, do không lưu trữ thông tin về từng pixel riêng lẻ. Điều này giúp giảm tải lưu trữ và tăng tốc độ tải trang web.
• Dễ dàng chỉnh sửa và sửa đổi: Tệp vector cho phép chỉnh sửa, thay đổi và tùy chỉnh dễ dàng các yếu tố hình học, màu sắc và thuộc tính khác của các đối tượng. Bạn có thể thay đổi kích thước, di chuyển, xoay và biến đổi các yếu tố một cách linh hoạt.
• Tương thích đa nền tảng: Tệp vector có thể được sử dụng trên nhiều nền tảng và phần mềm đồ họa khác nhau. Các định dạng tệp vector như SVG và PDF được hỗ trợ rộng rãi trên các trình duyệt web và ứng dụng đồ họa.
• Phù hợp cho in ấn: Tập tin vector thường được sử dụng trong in ấn chất lượng cao vì khả năng tỷ lệ và sắc nét của hình ảnh.

Bên cạnh những ưu điểm file vector còn có một số nhược điểm như:

• Không có nền Background
• Họa tiết giống phim hoạt hình
• Không thể tái tạo hình ảnh phức tạp: Tệp vector không thể tái tạo một số hiệu ứng hình ảnh phức tạp như màu sắc gradient phức tạp, hiệu ứng ánh sáng và bóng. Đối với các hiệu ứng này, tệp hình ảnh raster có hiệu quả hơn.
• Khó khăn trong việc biểu diễn chi tiết và texturing: Tệp vector không phù hợp cho việc biểu diễn chi tiết với các yếu tố texturing phức tạp như vải, da, cỏ, vv. Trong trường hợp này, tệp hình ảnh raster thường mang lại kết quả tốt hơn.
• Yêu cầu kỹ năng và công cụ đồ họa: Để tạo và chỉnh sửa tệp vector, bạn cần sử dụng các công cụ và phần mềm đồ họa vector chuyên dụng như Adobe Illustrator hoặc CorelDRAW. Điều này yêu cầu một mức độ kỹ năng và kiến thức đồ họa.

Các file vector thường được sử dụng trong các phần mềm thiết kế đồ họa như Adobe Illustrator, CorelDRAW,... và hiện nay có khá nhiều định dạng đuôi mở rộng khác nhau cho phép người dùng tạo, chỉnh sửa và xuất bản các hình ảnh và đồ họa một cách linh hoạt và chất lượng cao. Dưới đây là một số định dạng file vector quan trọng được sử dụng phổ biến nhất

SVG (Scalable Vector Graphics): Đây là một định dạng file vector phổ biến được sử dụng rộng rãi trên web. SVG hỗ trợ nhiều yếu tố hình học, màu sắc và văn bản, và có khả năng co dãn mà không mất đi chất lượng.

AI (Adobe Illustrator): Định dạng file AI là định dạng nguyên thủy được sử dụng bởi phần mềm Adobe Illustrator. Nó bao gồm thông tin chi tiết về các yếu tố hình học, lớp, màu sắc, văn bản và thuộc tính khác của tệp vector.

EPS (Encapsulated PostScript): Định dạng file EPS là một định dạng file vector tương thích với nhiều ứng dụng đồ họa và in ấn. Nó thường được sử dụng để lưu trữ các hình ảnh, biểu đồ và logo có chất lượng in ấn cao.

PDF (Portable Document Format): Mặc dù PDF thường được sử dụng để lưu trữ và chia sẻ tài liệu, nhưng nó cũng có thể chứa các tệp vector. PDF hỗ trợ các yếu tố hình học, màu sắc và văn bản, và có khả năng hiển thị đồ họa chính xác trên nhiều thiết bị và ứng dụng khác nhau.

CDR (CorelDRAW): Định dạng file CDR là định dạng vector của phần mềm CorelDRAW. Nó chứa thông tin về các yếu tố hình học, lớp, màu sắc, văn bản và thuộc tính khác được tạo bởi CorelDRAW.

DXF (Drawing Exchange Format): Định dạng tập tin này thường được sử dụng trong việc trao đổi dữ liệu đồ họa giữa các phần mềm CAD. Nó hỗ trợ các hình ảnh vector và thông tin liên quan đến định dạng đồ họa.

Tập tin vector được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau do khả năng của nó trong việc tạo và hiển thị hình ảnh có khả năng tỷ lệ mà không mất đi chất lượng. Dưới đây là một số ứng dụng chính của tập tin vector:

• Thiết kế đồ họa và đồ họa vector: Tập tin vector thường được sử dụng trong việc thiết kế các biểu trưng, biểu đồ, biểu đồ dữ liệu, biểu tượng, logo và các hình ảnh khác cho các sản phẩm, dự án và thương hiệu.
• In ấn chất lượng cao: Tập tin vector thích hợp cho in ấn chất lượng cao, bao gồm in ấn sách, tạp chí, báo, áp phích, banner và các sản phẩm in ấn khác.
• Đồ họa trên web: Tệp vector được sử dụng trong thiết kế web để tạo các yếu tố đồ họa như biểu đồ, biểu tượng, nút và hình ảnh nền. Định dạng SVG (Scalable Vector Graphics) là một định dạng tệp vector phổ biến cho việc hiển thị đồ họa trên trình duyệt web.
• Hình ảnh trên trang web: Tập tin vector cũng thường được áp dụng một cách phổ biến cho việc thiết kế trang web, đặc biệt là trong thiết kế responsive, đảm bảo tích hợp trên nhiều thiết bị khác nhau như laptop, điện thoại di động, máy tính bảng...
• File dự án gốc: Thông thường, các dự án thiết kế sẽ có file gốc dưới dạng tập tin vector, bởi vì điều này cho phép tiến hành chỉnh sửa nhiều lần mà không làm mất dữ liệu.

Dưới đây là một số chương trình phổ biến hỗ trợ tạo và chỉnh sửa tập tin vector:

• Adobe Illustrator: Adobe Illustrator là một phần mềm đồ họa vector chuyên nghiệp, cung cấp nhiều công cụ mạnh mẽ để tạo, chỉnh sửa và thiết kế hình ảnh vector.
• CorelDRAW: CorelDRAW là một ứng dụng đồ họa vector khác với các tính năng thiết kế đa dạng. Nó cung cấp công cụ để tạo hình ảnh vector và chỉnh sửa chúng.
• Inkscape: Inkscape là một ứng dụng đồ họa vector miễn phí và mã nguồn mở, rất phù hợp cho người mới bắt đầu. Nó cung cấp nhiều tính năng vẽ và chỉnh sửa hình ảnh vector.
• Affinity Designer: Affinity Designer là một ứng dụng đồ họa vector có chi phí thấp và tích hợp nhiều công cụ mạnh mẽ cho thiết kế vector và pixel.
• Gravit Designer: Gravit Designer là một ứng dụng đồ họa vector trực tuyến miễn phí, cho phép bạn tạo và chỉnh sửa hình ảnh vector trong trình duyệt web.
• Vectr: Vectr là một ứng dụng đồ họa vector miễn phí và dễ sử dụng, được cung cấp trên máy tính và trực tuyến.
• Sketch: Sketch là một ứng dụng thiết kế đồ họa chủ yếu dành cho người dùng macOS. Nó thường được sử dụng trong thiết kế giao diện người dùng và cũng hỗ trợ tạo hình ảnh vector.
• Xara Designer Pro: Xara Designer Pro cung cấp nhiều công cụ để tạo và chỉnh sửa hình ảnh vector và cả hình ảnh bitmap.
• AutoCAD: AutoCAD là một phần mềm CAD sử dụng cho thiết kế và vẽ kỹ thuật. Nó cũng hỗ trợ tạo các hình ảnh vector trong các dự án đồ họa.