Tỉ lệ vàng là gì? Ứng dụng của tỉ lệ vàng trong các lĩnh vực

Tỉ lệ vàng (Golden Ratio) còn được gọi là tiết diện vàng, Tỷ lệ thần thánh,... đây là một tỷ lệ số học đặc biệt và phổ biến trong nhiều lĩnh vực, bao gồm nghệ thuật, thiết kế, thiên văn học, và thiết kế giao diện người dùng. Tỉ lệ vàng được ký hiệu là ký hiệu "phi" (φ) và và có giá trị xấp xỉ 1,6180.

Cách tính tỉ lệ vàng: Tỉ lệ vàng được tính bằng cách chia một đoạn thẳng AB thành hai phần sao cho đoạn A dài hơn đoạn B. Sau đó, ta lấy tổng A+B chia cho A, nếu kết quả bằng 1.618 thì đó là tỉ lệ vàng.

• Công thức tổng quát: A/B = (A+B)/A = 1.618… = φ

Tỉ lệ vàng có sự xuất hiện trong nhiều tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng và kiến trúc đáng chú ý, chẳng hạn như tháp nón của Piramide di Cheope tại Ai Cập, bức tranh "Thánh gia đình" của Leonardo da Vinci, và kiến trúc của các tòa nhà nổi tiếng như La Sagrada Família của Antoni Gaudí.

Hình chữ nhật tỉ lệ vàng là những hình chữ nhật có cạnh dài chia cạnh ngắn bằng φ, các bố cục được trình bày trong các hình chữ nhật tỉ lệ vàng, mang đến cho người nhìn cảm thấy thoải mái, hài lòng, cảm nhận được sự cân đối và sắp xếp hợp lý, tạo nên một cảm giác đẹp hơn.

Hình xoắn ốc tỉ lệ vàng được gọi là xoắn ốc Fibonacci, khi đường xoắn ốc Logarit tiếp xúc với các cạnh của một chuỗi các hình chữ nhật vàng thì nó được gọi là Đường xoắn ốc vàng. Điều đặc biệt là các đường chéo của các hình chữ nhật tỉ lệ vàng cắt qua hai vòng xoắn liên tiếp của đường xoắn ốc này theo tỷ lệ vàng.

Hình tam giác tỉ lệ vàng giúp ích rất nhiều cho các thiết kế dùng hình dạng đường chéo và không gian trực quan. Đây là một tỷ lệ được nhiều người ưa chuộng, để sử dụng tỷ lệ tam giác vàng này, người thiết kế cần tạo ra các đường chéo để chia không gian thành các hình tam giác.

Lưới phi tương tự với quy tắc 1/3 khi chụp ảnh, nhưng kiểu tỉ lệ vàng này, ảnh không được chia thành các khung có tỷ lệ 1:1:1, mà thay vào đó sử dụng tỷ lệ 1:0,618:1. Kết quả là hai đường trung tâm ở giữa sẽ gần hơn nhau hơn. Khi áp dụng tỷ lệ vàng trong nhiếp ảnh, đối tượng chính sẽ nằm gần trung tâm hơn so với quy tắc 1/3. Nhiều người cũng lựa chọn quy tắc này trong kiến trúc hay logo để sáng tạo nên các sản phẩm ấn tượng, hài hòa.

Tỉ lệ vàng là một khái niệm được sử dụng rộng rãi trong thiết kế để tạo ra sự cân đối, hài hòa và thẩm mỹ. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của tỉ lệ vàng trong thiết kế:

Trong kiến trúc, xây dựng tỉ lệ vàng thường được áp dụng để xây dựng các tòa nhà và công trình với tỷ lệ hài hòa và thẩm mỹ. Nó có thể xuất hiện trong kích thước và vị trí của các thành phần kiến trúc như cửa sổ, cột, và các chi tiết trang trí. Việc áp dụng tỉ lệ vàng trong thiết kế kiến trúc giúp tạo ra một sự cân đối, hài hòa và thẩm mỹ cho công trình.

Tỉ lệ vàng có thể được áp dụng trong trang trí nội thất để tạo ra một không gian cân đối, thẩm mỹ và hài hòa. Trong việc trang trí nội thất, tỉ lệ vàng được sử dụng để xác định bố cục, kích thước, hình dạng, màu sắc và thiết kế chi tiết của các thành phần trong không gian. Hay ứng dụng để chế tạo đồ nội thất, bài trí tương quan tỉ lệ cao thấp, ngắn dài,...

Tỉ lệ vàng có thể được ứng dụng trong thiết kế logo để tạo ra một biểu tượng hoặc hình ảnh độc đáo và thẩm mỹ. Chúng ta có thể bắt gặp nhiều logo từ các thương hiệu nổi tiếng như Google, Pepsi, Twitter, Apple,.. cũng được áp dụng tỉ lệ vàng.

Nghệ sĩ sử dụng tỉ lệ vàng để tạo ra sự cân đối và hài hòa trong các tác phẩm nghệ thuật như hình vẽ, tranh và điêu khắc. Tỉ lệ vàng cung cấp một hướng dẫn hợp lý cho việc sắp xếp các yếu tố và tạo ra một sự cân bằng và hài hòa trực quan.

Tỉ lệ vàng cũng thường được sử dụng trong nhiếp ảnh để định vị trí của đối tượng chính trong khung hình và tạo ra sự cân đối và thẩm mỹ trong các bức ảnh.

Tỉ lệ vàng được áp dụng trong việc xây dựng bố cục, tỷ lệ kích thước và sự sắp xếp các yếu tố trong thiết kế đồ họa như logo, banner, tờ rơi, và giao diện web. Việc sử dụng tỉ lệ vàng giúp tạo ra một sự cân đối và hài hòa trong thiết kế.

Trong thiết kế tỷ lệ vàng đóng vai trò quan trọng giúp xác định, sắp xếp vị trí của những yếu tố để giúp cho bản thiết kế hoàn hảo nhất. Để đạt được hoàn hảo, cân đối, các thiết kế đều hướng đến tỷ lệ vàng sẽ được áp dụng từ phần bố cục, không gian, nội dung cho đến hình ảnh. 

Tỷ lệ vàng trong thiết kế giúp xác định kích thước của bố cục.  Bằng cách tùy chỉnh tỷ lệ kích thước thành 1:1.618, bạn có thể tạo ra một bố cục hài hòa và cân đối.

Trong thiết kế, không gian đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, tính toán tỷ lệ không gian có thể tốn nhiều thời gian. Sử dụng tỷ lệ vàng, bạn có thể nhanh chóng đạt được sự cân đối và hài hòa trong không gian thiết kế chỉ với những thay đổi nhỏ.

Để xác định vị trí nội dung trong thiết kế, bạn có thể dựa vào đường xoắn ốc của tỷ lệ vàng. Tập trung vào trung tâm của đường xoắn ốc và tìm điểm thu hút thị giác bên trong nó.

Hình ảnh là một yếu tố quan trọng trong thiết kế. Bố cục của hình ảnh cần được xem xét một cách thẩm mỹ và cân đối để tạo ra một thiết kế hấp dẫn và chuyên nghiệp.

Tỷ lệ vàng trong thiết kế giúp xác định bố cục chính xác của hình ảnh bằng cách chia bức ảnh thành 3 phần (không bằng nhau) và sử dụng các đường thẳng và điểm giao nhau.

Sử dụng tỷ lệ vàng trong bố cục hình ảnh giúp tạo ra sự cân đối và hài hòa. Các đường thẳng và điểm giao nhau tạo ra các điểm tập trung và điểm nhấn trong hình ảnh, tạo ra một trải nghiệm thị giác hấp dẫn và đẹp mắt.